de vondelier nr. 5 2010

De vakantie periode is inmiddels aangebroken.

Voor een ieder die op vakantie is of nog gaan,

wens ik een prettige vakantie met veel plezier en mooi weer.

Tot de na de vakantie !

                                                                     John van der Lubbe

Wat een genot om naar te kijken!.

Wat een creatief werk is er verzet door Maria, Ivon en Yvonne.

Jarenlang is er gemopper geweest over het voor de zoveelste keer

schoonmaken van de belangrijkste borders tijdens de verplichte

werkzaterdagen. Het onkruid was nauwelijks te bevechten!.

Maria, Ivon en Yvonne hadden een idee, de moed, de kennis,

doorzettingsvermogen en ook veel planten en struiken voor deze

borders. Het resultaat is zoals iedereen beamen zal verbluffend!.

Alles groeit en bloeit fabeltastisch, ook mede door het vele voorwerk

door Karel (de geweldige) verricht met z’n spitwerk en z’n “kerkeme

Het onderhoud vergt erg veel tijd en vakvrouwschap en wordt als ik

me niet vergis iedere vrijdag weer vol ijver gedaan. Laten we met z’n

allen hier dankbaar voor zijn en vooral ook van genieten.

Bedankt Maria, Ivon en Yvonne !

                                                                        Een bewonderaar

Even iets recht zetten

Beste mensen, Gerard is verdrietig en boos.

Nou en, zult u zeggen en waarom dan wel.

Verdrietig, omdat iemand een deel van een gesprek heeft

opgevangen en daar een eigen invulling aan heeft gegeven.

Boos, omdat vervolgens het gerucht de ronde doet als zou Gerard

zich laten betalen voor klusjes op ons complex. Hoe ik dit weet ? ?

Onlangs kwam er een collega tuinder met het verzoek of ik zijn tuin

wilde bijhouden tijdens zijn vakantie. Hij had gehoord, dat ik dit wel

tegen een vergoeding zou willen doen.

Nou beste mensen, Gerard doet, naast de werkzaamheden op het

complex, wel eens het een en ander op andermans tuin, maar dan

alleen op verzoek van het bestuur of in bijzondere gevallen tegen

betaling van de onkosten welke bestemd zijn voor de vereniging

en niet voor mijzelf.

Ik hoop hiermee het gerucht uit de wereld te hebben geholpen en

betreffende persoon die dit rond bazuint willen vragen in het vervolg

beter te luisteren alvorens zijn conclusies te trekken.

                                                                                     Gerard

Signalement:

onverschrokken, energieke grijsaard met ringbaardje en

roestige zeis.

Natuurlijke omgeving:

kleigrond, liefst in de nabijheid van een sloot en onder de

beschutting van bomen. Kan bij hoge temperaturen op

tuin 53 worden waargenomen met ontbloot bovenlijf.

Eerste waarneming met zeis

op het complex van WZZO:

14 mei 2010 (zie foto), in een bloedstollende achtervolging

van twee fraai getekende vogels met lange staart.

Kan tegen betaling worden ingehuurd voor de jacht!

Methodieken in het veld:

imitatie van de lokroep van de fazant en opsporing van het nest.

Voorts het volledige traject van besluipen, achtervolgen en

overmeesteren van de schadelijke vogel op uw tuin of landgoed.

Speciaal tarief bij vast contract!

Waarschuwing:

voorzichtig benaderen; vooral niet storen tijdens werkoverleg.

Disclaimer:

aan deze tekst kunnen geen rechten worden ontleend.

                                                          Carla (tuin 52)

Op de vraag uit “De Vondelier” nummer 4 - mei 2010,

zijn diverse oplossingen binnen gekomen.

De winnares is ditmaal: Edith, tuinnummer 79.

Wij danken de andere inzenders voor hun deelname.

Hopelijk scoort u bij de nieuwe prijsvraag.

De plant, die u op de foto zag, was de akelei.

De nieuwe prijsvraag:

“Welke plantjes ziet u hier”?

Denkt u het juiste antwoord te weten op deze vraag, zet het dan op

papier samen met uw naam en tuinnummer en stop uw antwoord in

postbusnummer 80 op ons tuincomplex.

Deze foto komt van een van onze tuinders op de tuin, waarvoor onze

hartelijke dank.

Zo ervaren wij dat de prijsvraag behoorlijk leeft en dat er flink wat

wordt afgepuzzeld en ingezonden. Natuurlijk is het wel zo dat je dan

zelf niet mee kunt doen aan de prijsvraag.

Uit de goede inzenders wordt een winnaar/winnares getrokken

en zij/hij ontvangt de prijs die door het bestuur ter beschikking

wordt gesteld.

Meerdere inzendingen zijn toegestaan.

De waardebon voor een zak tuin- pot en/of zaaiaarde ontvangt u

van de commissie, die alle inzendingen bestudeert,

te weten: Gerard, Yvonne en Cocky.

Deze waardebon kunt u inwisselen in onze tuinwinkel.

Wij kijken uit naar uw oplossing. Heel veel succes ! ! !

De winnaar/winnares van deze prijsvraagoplossing zullen wij in de

volgende uitgave van “De Vondelier” vermelden, samen met onze

nieuwe vraag.

Cocky.

De winnares van de prijsvraag

uit De Vondelier nummer 4,

is Edith, tuinnr 79.

Zij had het goede antwoord op

de vraag: de Akelei.

Rozemarijn

Botanische naam: Rosmarinus officinalis

De zoetgeurende rozemarijn is een groenblijvende

struikachtige plant en is een “must” in iedere

kruidentuin. Hij kan tot 2 m hoog worden, maar

groeit heel langzaam. Een dwergvariëteit wordt

maar 45 cm hoog en is beter geschikt voor een

kleine tuin of kweek in pot of bak.

De blaadjes zijn kort, smal en hard, ongeveer als

dennennaalden, ze zitten tegenover elkaar aan de

steeltjes. De bloemen aan het uiteinde van de

steeltjes zijn bleekblauwe trosjes.

De hele plant heeft een aromatische geur.

Rozemarijn is langs de hele Middellandse

Zeekusten altijd in het wild voorgekomen en heeft

een historische verbinding met de Maagd Maria:

de bloemen zouden de kleur van haar kleed

hebben gekregen toen zij dat over een bosje

rozemarijn te drogen hing.

De oude Grieken en Romeinen vlochten

rozemarijn in hun haar omdat dit hun geest

levendiger en hun geheugen beter zou maken.

Kweek en vermeerdering

Rozemarijn gedijt in de volle zon en op arme grond, maar er moet

kalk in aanwezig zijn en de grond moet droog zijn. De plant heeft een

windbeschutte plaats en heel weinig water nodig. Rozemarijn kan van

zaad worden gekweekt, maar dat is een langzaam proces.

Koop dus een kleine plant of snijd in augustus stekken van een

volwassen plant af en plant deze wanneer ze wortels hebben in de

lente in de tuin. Wortels van vrij jonge planten kunt u in de herfst of in

de vroege lente scheuren, maar stekken is de makkelijkste en

betrouwbaarste manier van vermeerderen.

Snijd in de nazomer 15 cm lange zijtakken af en zet deze in zand.

Rozemarijn is ook heel goed in een pot of bak die buiten staat te

kweken, maar moet gedurende de winter enige bescherming hebben

of binnenshuis overwinteren.

Gebruik

Rozemarijn heeft veel geneeskrachtige en cosmetische gebruiksmogelijkheden.

Goed voor de spijsvertering en bevordert de bloedcirculatie.

Als haarspoelmiddel versterkt en verdiept het de kleur van donker

haar. In de keuken is rozemarijn een traditioneel kruid bij lamsvlees,

maar kan ook worden gebruikt bij andere vleesgerechten en vis.

Rozemarijn smaakt ook goed bij eieren en kaas, in koekjes, jams en

geleien.

Bestrijk 4 stukken aluminiumfolie met olijfolie. Bestrooi de vis aan

beide zijden met zout en peper en leg op de folie. Maak de sjalotjes

schoon, hak ze fijn en strooi over de vis. Ontvel de tomaten, snijd ze

vrij klein en leg de stukjes bovenop de sjalotjes. Strooi de rozemarijn

over het geheel. Bedruppel ieder geprepareerd stuk vis met wat

olijfolie en wikkel ze in de folie zodat er pakketjes ontstaan.

Leg de pakketjes op het rooster van een op 1800C voorverwarmde

oven en bak de vis 25 minuten.

Serveren met nieuwe aardappelen en een groene salade.

Kook de aardappelen in de schil bijna gaar.

Laat ze wat afkoelen, pel ze en snijd in dikke plakken.

Verhit de olie in een koekenpan en voeg de aardappelen met de

uitgeknepen knoflook en de rozemarijnblaadjes toe.

Bak de aardappelen onder af en toe doorscheppen mooi bruin

(15-20 minuten).

Strooi voor het serveren zout en peper over het gerecht.

Heerlijk bij lamsvlees,biefstuk en varkenskarbonade.

                                                                                Fred

Zelf compost maken een boeiende hobby!

Waarom een composthoop?

Zelf compost maken heeft het grote voordeel dat u regelmatig

voedzame, goede humus heeft voor uw tuinplanten.

Ook hoeft u aanzienlijk minder afval weg te gooien!

Bovendien geeft het veel voldoening om uw planten goed te zien

groeien met uw zelfgemaakte humus.

Het proces

In de natuur wordt organisch materiaal, zoals dode planten,

dorre bladeren, tuinafval afgebroken en omgezet in humus.

In de tuin kunnen wij dit afbraakproces versnellen.

Er ontstaat broei, waarbij de temperatuur tot zo'n 60• kan oplopen !

Allerlei bacteriën en schimmels maar ook bodemdieren,

zoals regenwormen, springstaartjes, pissebedden en slakken breken

het afval af tot fijnkorrelige compost.

Voor planten bevat dit goed opneembare voedingsstoffen.

Een composthoop opzetten

Het grondvlak moet 2,5 tot 3 meter breed zijn.

De hoop moet direct op de aarde staan zodat de bodemdieren mee

kunnen helpen met het composteren.

De meest geschikte plaats is in halfschaduw, bijv. onder een grote struik.

Maak twee bergen naast elkaar; op de ene verzamelt u vers materiaal

terwijl de andere bezig is met composteren.

En nu aan het werk

Graaf ±20 cm van de grond af. Leg op de bodem wat losse takken

en plantenstengels om wat lucht in de corn- posthoop te brengen.

Daar bovenop legt u kleingemaakt tuin- en keukenafval,

een laag van ongeveer 10 cm.

Strooi er een heel dun laagje (landbouw)kalk overheen.

Om de broei te bevorderen kunt u hierop eventueel een laagje

paardenmest of gedroogde mestkorrels aanbrengen.

(Als het koud is en er geen warmte kan ontstaan,

staat ook het proces van vertering stil).

Daar bovenop komt laag voor laag,

afwisselend aarde en/of compost en tuin- en keukenafval.

Warmte, lucht en vocht

Drie heel belangrijke elementen voor composteren!

Een te natte composthoop gaat rotten,

er ontstaat een tekort aan zuurstof en het gaat stinken.

Als het erg droog weer is giet er dan af en toe een emmertje water

overheen. Als je een handvol compost uitknijpt mogen er een paar

druppels uitkomen.

Leg er een doek of iets dergelijks (geen plastic!)over heen om het

goed vochtig te houden en vul steeds vers materiaal aan.

Vier weken na het opzetten van de composthoop keert u het

materiaal helemaal ondersteboven om er lucht in te brengen.

Na het omzetten mag er geen nieuw materiaal meer worden

toegevoegd. U begint dan met een nieuwe hoop.

Warmte is onontbeerlijk voor de vertering.

Deze ontstaat vanzelf als de vertering goed op gang komt.

Als er rook uitkomt is dat een goed teken!

Steek uw hand er maar eens in dan voelt u de warmte...

Welk afval is geschikt?

Huis en keukenafval: Rauwe groenten, fruitschillen, eierschalen,

notendoppen, theezakjes (zonder nietjes), koffiedik en-filters.

Tuinafval: In principe alles uit de tuin mits in kleine stukjes gesneden

of geknipt. Wilde bloemen en kruiden, droog gemaaid gras, dierlijke

mest (kippen, konijnen), turfmolm.

Welk afval is niet geschikt?

Visgraten, botjes, houtskool, krantenpapier, verlepte snijbloemen

(vanwege chemische bestrijdingsmiddelen), aardappelschillen

(vanwege chemische anti-kiemmiddelen) bagger, schors, dikke takken.

Op het moment van schrijven is “zwarte zaterdag” net voorbij

en het lijkt wel of iedereen het land verlaten heeft.

Wat een weldadige rust overal.

We mogen niet mopperen met deze zomer tot nu toe,

hoewel het voorjaar maar niet op gang kwam.

Alles ging laat de grond in en wordt ook laat geoogst.

Maar de opbrengst is tot nu toe niet verkeerd.

Wij hebben nog nooit zoveel peultjes, sugarsnaps en

sperziebonen gehad als dit jaar.

En alles is zo groot lijkt het wel.

De piepers staan wel een meter in de lucht, de snijbonen

reiken tot aan de hemel en de genoemde sperziebonen zijn

uitgegroeid tot megaplanten van wel 50 cm hoog.

Ook de tuinbonen waren dit jaar hoger dan ooit en dus, na

al die windstoten die ze te verduren kregen, platgewaaid.

Zonde eigenlijk hé, in het voorjaar beplant je de kale akker,

je kan de plantjes wel de grond uitkijken en als de groei er

eenmaal in zit, staat alles fris en fruitig fier overeind in het gelid.

De tuin ziet er dan keurig uit. Groen, strak en symmetrisch.

Maar dan komt Erwin Krol met zijn doemscenario:

onweersbuien, zeer zware windstoten, hagel, je voelt de bui

al hangen: daar gaan m’n plantjes tegen de vlakte.

Met de moed der wanhoop inspecteer ik dan “the day after”

de tuin en ja hoor!: geheimzinnige cirkels in het

aardappelveld, de tuinbonen hebben nog enige tijd

weerstand geboden, maar moesten uiteindelijk ook het

hoofd buigen voor dergelijk geweld, de druivenranken zijn

van hun draden geschoten, de snijbloemen zien eruit alsof

een hele horde voetbalhooligans zich uitgeleefd heeft om het

verlies van Oranje te wreken.

De overvloedige plensbuien hebben voor overvloedig

onkruid gezorgd en momenteel voeren we meer vuil af,

dan dat er proviand geoogst wordt.

Binnenkort zitten we weer in Italië en de weersvooruitzichten zijn

perfect. Heerlijk onder de olijfbomen liggen met een goed boek en

uiteraard een goed glas. “La dolce vita” of (van recentere datum)

“La vita è bella”. Ligurië is de streek van de olijfbomen en die kom je

dan ook overal tegen. Ons vakantieverblijf staat midden tussen de

olijfbomen en de kleur van het gebladerte, dat grijsgroene, hoort bij

de streek. Rood, wit en groen is Italië, is de Salade Caprése, grijsgroen

is Ligurië, is de olijfboom.

Vaak zie je een olijfboom te koop in een tuincentrum, opgepot in een cement trog tegen een prijs waar ik in ieder geval niet vrolijk van word.

Ik vind dat ook altijd een kansloos boompje. Hij zal het hier in ons

klimaat wel een tijdje doen, daar niet van. Maar zeg nou eerlijk,

het past hier toch niet.

In Italië zagen wij zonovergoten pleintjes, met zitbankjes.

Om de rustende burger tegen de zon te beschermen zijn die pleintjes

beplant met platanen, je weet wel die boom die ook op de

Rijksstraatweg staat. Amsterdam hebben ze er ook vol mee gepland.

Hier in Nederland begint de plataan al in juli zijn blad te verliezen en

ik word daar wederom niet vrolijk van. Vallende blaadjes in juli ! ! !

En dan die troosteloze gevlekte stam die een somberheid

weerspiegelt in het Hollandse zonlicht welke mij acuut aan Frederik

van Eeden doet denken, aan “De Koele Meren des Doods”.

Gesnoeid worden die platanen ook nooit, zodat de kruin sprieterig

doorgroeit en maar doorgroeit met die grote vaalgroene bladeren.

De platanen in Italië, bij de bankjes, worden kort gehouden, de stam

is ook minder hoog. Dikke knoesten vormen zich grillig op de

snoeiplek en de kruin is vol en biedt een weldadige schaduw als de

zon haar hoogtepunt heeft bereikt.

Dáár is de plataan een geweldige boom, mooi van kleur en vorm.

Dáár gaat de plataan in volle harmonie op in het landschap.

In Holland vind ik het een kansloos stuk brandhout. Weg ermee!!

Rob “de Tuinruimer” heb ik ooit op televisie eens een tuin zien

beplanten met palmbomen, jawel: palmbomen!

De eigenaar van die tuin had zulke goede herinneringen aan een ver

heet land en wilde die sfeer ook in de achtertuin hebben.

Nou had Rob een palmboom uitgezocht die redelijk tegen het

Hollandse klimaat zou moeten kunnen, maar dat Mediterrane sfeertje

wordt natuurlijk never nooit bereikt in ons kikkerlandje.

Gure oosten wind, slagregens, natte sneeuw, sombere luchten.

En die palmbomen maar zwaaien in de achtertuin: “Joehoe ! !,

mogen we naar huis, wij worden hier niet vrolijk van…!”

En dan doet die Romeo er nog een schepje bovenop om dat

Mediterrane sfeertje extra te accentueren met allerhande frutsels uit

een of andere bouwmarkt. Terwijl je haast van het scherm kan

aflezen, dat het koud en nat is, dat die tuinruimer staat te

blauwbekken om dat Mediterrane sfeertje te creëren. Romeo weet

ook niet hoe snel hij na de opnames naar de kachel moet rennen om

zijn handen op Mediterrane temperatuur te krijgen.

Ophouden met die flauwekul. De palmboom blijft aan de Côte d’Azur

staan, de olijfboom is voorbehouden aan landen als Spanje, Italië, etc.

en die platanen wil ik hier in Nederland ook nooit meer zien.

Ik pleit voor een import en kweekverbod. Met de Pitbull is dat ook

gelukt, dus voor die bomen moet dat ook lukken.

En dat sfeertje ga je maar ter plekke proeven, maak vooral veel foto’s

voor de winterse dagen en hou de herinnering levend.

Poolreizen schijnen erg populair te zijn momenteel.

Walvissen en ijsberen kijken, nu ze er nog zijn.

Straks neemt iedereen een walvis of ijsbeer mee naar huis om dat

polaire sfeertje te bewaren. Leuk voor in de vijver zo’n walvis.

Het moet toch echt niet gekker worden!

                                                                                        Fred

WZZO © 2010 • R.A.C. Foppen