Het bodemleven

In het jaar van de bodem (2015) zijn er 2 zeer interessante boeken verschenen over wat er zich in de bodem allemaal afspeelt. De boeken kunnen tientallen vragen beantwoorden maar je krijgt en wel honderd andere vragen voor terug. Marielle Gerritsen heeft in de WZZO krantjes nummer 3 en 4 van 2015 ook al stukjes geschreven over het bodemleven.

Omdat het een belangrijk onderwerp is waar je niet zomaar over uit gesproken bent hebben we naar aanleiding van thema’s 4 studie-/discussieavonden georganiseerd. Het ging erom de volgende thema’s te bespreken met elkaar:

~ wat zit erin de bodem en hoe werkt alles samen
~ verschillende compostmethodes
~ hoe kun je de bodemstructuur verbeteren
~ test je eigen grond

Voor wie geïnteresseerd  is in de twee boeken:
Bodem in balans van Phil Nauta
Het bodemvoedselweb van Jeff Lowenfels en Wayne Lewis.

Samenvatting van de avonden:

Eind 2015 begin 2016 hebben we met geïnteresseerde tuinders een viertal avonden met elkaar gesproken over het bodemleven, de bodemstructuur en het verbeteren daarvan. Er is kennis uit boeken en van cursussen verteld en naar aanleiding daarvan is er verder over gesproken. Er werd ook verteld over wat de ervaringen van de mensen waren.

De 1e avond was er een PowerPoint presentatie over wat er zich allemaal in de bodem afspeelt. Dat compost toevoegen aan je tuin betekent dat er meer bodemdiertjes, bacteriën en schimmels in de bodem komen die ervoor zorgen dat er gangen en kanaaltjes ontstaan waar lucht en water door getransporteerd kan worden. En al deze organismen leven van en met elkaar en wisselen voedingstoffen uit met de planten. En vooral bacteriën maar zeker ook sommige schimmels plakken gronddeeltjes aan elkaar waardoor er een stevige constructie ontstaat die ervoor zorgt dat de grond veel minder snel dicht klinkt. Ze zorgen ervoor dat de compost word afgebroken tot hummus. Dit heeft een zeer groot vermogen om voedingsstoffen en water vast te houden. Al met al worden zo de omstandigheden voor planten aanzienlijk verbeterd.

De 2e avond stond in het teken van verschillende composteer methodes. Je kunt zeer actief bezig zijn met je compost door deze regelmatig om te zetten waardoor er weer meer lucht in de hoop komt en het proces sneller verloopt. Of door een grote hoop met een goede verhouding van stikstof / koolstof materiaal op te bouwen waardoor er een grote hitte kan ontstaan in de hoop en ziektekiemen, wortelstokken en onkruidzaden worden gedood. Maar een compostton waar je steeds beetje bij beetje materiaal bij gooit  en die lang blijft staan wordt uiteindelijk ook compost. Het is wel zaak dat de compost niet te nat wordt waardoor alle lucht eruit verdwijnt en de hoop gaat stinken. En de functie van groenbemester; deze houdt de bodem bedekt en dus veerkrachtig en verhoogt het organische stof gehalte wat ook afgebroken gaat worden tot hummus.

Voor de 3e avond hadden een aantal mensen een dag of wat van te voren een glazen pot met water een druppel afwasmiddel en een schep grond uit de tuin in het clubhuis gezet om de grond na eerst goed te hebben geschud uit te laten zakken. Zodoende konden we zien hoe de verhouding van zand zilt en klei was. Opvallend was dat er geen hele grote verschillen te zien waren. Een goede laag zand en zilt en een dun laagje klei. Er is gesproken over wel of niet spitten en dat volgens de hedendaagse inzichten spitten over het algemeen niet wordt aangeraden omdat de lagen in de grond worden omgegooid, waardoor veel bodemleven dood gaat. Als je grond te compact is en dus te weinig lucht bevat kun je beter de grelinette gebruiken. Een soort vork waarmee je de bodem los wrikt maar waardoor wel alle bodemlagen op z’n plaats blijven. De vereniging heeft een grelinette voor algemeen gebruik aangeschaft.

De 4e avond hebben we wat tests uitgevoerd om te kijken hoe de zuurgraad van de verschillende tuinen was.  We deden dat met daarvoor bestemde stripjes waarbij je doormiddel van de kleuring, die ontstaat als je zo’n stikje in een potje water met daarin wat grond hebt gehouden, kunt aflezen welke zuurtegraad je bodem heeft. We hebben ook testen uitgevoerd met kookvocht van rode kool; bij een blauwe kleuring is je grond zuur en bij een rode kleuring is die base. Er werd nog over verschillende methodes van beplanten gesproken; o.a. op verhoogde bedden planten, planten in potten in de grond ingegraven en verschillende mulch methodes.